Alergia na słońce

Wysypka to alergiczna reakcja skóry na słońce. Pojawia się najczęściej wczesną wiosną w postaci swędzących pęcherzyków lub grudek. Jeśli zauważysz na skórze zaczerwienienie lub krostki, unikaj słońca. Idź także do dermatologa, który przepisze ci maść lub krem. Choroba ta jest uważana głównie za problem młodych ludzi, a pojawia się wiosną, kiedy pierwsze promienie słońca są już bardzo intensywne, a skóra jeszcze nie zdążyła się do niego przyzwyczaić. Najczęstszym objawem jest drobna, bardzo swędząca wysypka i zaczerwienienie skóry.

Alergia to jakościowo zmieniona odpowiedź tkanek na alergen, polegająca na reakcji immunologicznej związanej z powstaniem swoistych przeciwciał, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia różnych substancji mediatorów stanu zapalnego. Może się objawiać łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć. Alergia na słońce to potoczne określenie na szereg różnorodnych chorób, których wspólną cechą jest nadwrażliwość na światło słoneczne. Choroby te są określane przez lekarzy jako fotodermatozy. Zwykle czynnikiem prowokującym jest promieniowanie ultrafioletowe typu A, choć niekiedy jest to światło widzialne, lub ultrafiolet typu B. Zaburzenia, w których do powstania choroby konieczne jest zadziałanie promieniowania słonecznego i dodatkowo substancji uczulającej określa się mianem fotoalergia lub wyprysk fotoalergiczny.

Według szacunków naukowców europejskich, na alergię na słońce cierpi w Europie blisko 15% osób. Z polskich danych statystycznych wynika, że blisko 2,5 miliona Polaków ma alergię na promienie słoneczne. Ale nawet ci, którzy na słońce nie są uczuleni, powinni być ostrożni, ponieważ w połączeniu z niektórymi substancjami, używanymi do produkcji środków czystości, kosmetyków, leków, słońce może wywołać gwałtowną reakcję skórną. Naukowcy nie rozszyfrowali mechanizmu, który sprawia, że ludzie mogą być uczuleni na promienie utlrafioletowe. Wiadomo jednak, że są dwa mechanizmy powstawania alergii na słońce, pierwsza z nich to reakcja fototoksyczna polega na tym, że pewna substancja podwyższa wrażliwość skóry na słońce. Może wystąpić niemal u każdego, druga z nich to reakcja fotoalergiczna, w której angażowany jest system odpornościowy człowieka. W obu przypadkach efektem są swędzące zmiany wypryskowe.

Chcąc uniknąć pokazywania bladego ciała wiosną, wiele kobiet po pierwszą opaleniznę wybiera się do solarium. Zwolenniczek takiego opalania nadal nie brakuje, choć dermatolodzy ostrzegają, że opalanie w solarium bardziej szkodzi skórze niż słońce na plaży. Światło słoneczne jest mieszanką promieni, ale opaleniznę wywołują głównie promienie UVB, mniej szkodliwe niż promienie UVA emitowane przez tradycyjne łóżka w solarium. Aby skóra zbrązowiała pod wpływem UVA, musi pochłonąć gigantyczne dawki tych promieni, nawet kilkaset razy więcej niż na plaży. Dermatolodzy szacują, że w czasie jednego seansu w silnych lampach ciało chłonie taką ilość UVA jak przez cały dzień plażowania. W dodatku na słońcu używamy filtrów ochronnych, w solarium tylko preparatów przyspieszających opalanie. Dla naszej skóry to kompletna katastrofa. UVA docierają do skóry właściwej, gdzie niszczą włókna kolagenu i elastyny, co przyspiesza starzenie się. Ale to niejedyna pułapka solarium. Skóra zapamiętuje każdą porcję promieni ultrafioletowych. Na duże ich dawki może zareagować alergią. Pojawiają się wypryski, pęcherze. Skóra jest nadmiernie wysuszona i zamiast lepiej znosić promienie słońca, przeciwnie - staje się na nie nadwrażliwa.

Leczenie alergii na słońce jest długotrwałe, kosztowne i uciążliwe dla pacjenta, a w niektórych przypadkach nie przynosi oczekiwanego rezultatu. Dlatego alergii na słońce lepiej zapobiegać niż ja leczyć. Warto mieć świadomość, co może wywołać reakcję fototoksyczną. Jeśli poprzedniego lata miałaś uczulenie na słońce, prawdopodobnie spotka cię to i w tym roku. By uniknąć bólu i plam na skórze, idź do dermatologa. Choć w przeddzień wyjazdu na leczenie jest już za późno (należy je rozpocząć wczesną wiosną), zabezpiecz się przynajmniej przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Latem na odsłonięte partie skóry stosuj preparaty z filtrem nie mniejszym niż 25, czyli tzw. blokery. Smarowanie kremami ochronnymi powtarzaj co godzinę. Jeśli zaś zależy ci na młodym wyglądzie już od połowy kwietnia używaj kremów z filtrem UV powyżej 12.

Reakcję fototoksyczną mogą wywołać leki przeciwbólowe, leki hormonalne, leki antydepresyjne, środki antykoncepcyjne, niektóre antybiotyki (zwłaszcza te starszej generacji), maści przeciwgrzybicze, niektóre dodatki do perfum, dezodorantów i innych kosmetyków zapachowych (np. olejek bergamotowy, piżmo), niektóre kosmetyki "specjalnego przeznaczenia" (np. z karotenem lub jego pochodnymi, z kwasami owocowymi), niektóre zioła i preparaty z ich zawartością (np. dziurawiec) oraz niektóre warzywa (np. seler).

Aby zminimalizować możliwość wystąpienia alergii na słońce już wczesną wiosną zacznij powoli przyzwyczajać skórę do promieniowania, zażywając krótkich, stopniowo wydłużanych, kąpieli słonecznych, jeśli "musisz" się opalać - rób to rozsądnie; zahartuj najpierw skórę kilkoma krótkimi ekspozycjami (np. w solarium), a potem nie wyleguj się godzinami na słońcu i unikaj ekspozycji w godzinach 11-15, od wczesnej wiosny do później jesieni stosuj preparaty z filtrem odpowiednim do twojej karnacji, nie tylko na odsłonięte partie skóry, ale także na te chronione na pozór ubraniem, przed planowanym pójściem na plażę nie używaj perfumowanych dezodorantów, mleczek, wody toaletowej, perfum, czytaj ulotki dołączone do leków i kosmetyków, zwracając uwagę, czy nie zawierają składników fototoksycznych, w przypadku alergii na słońce chroń skórę, nosząc odpowiednią odzież, kapelusz, stosuj preparaty przeciwsłoneczne o wysokim faktorze i staraj się unikać ekspozycji na promienie ultrafioletowe.