Szparagi

Większość z nad lubi szparagi. Wielkim ich wielbicielem był Juliusz Cezar. To właśnie rzymskim cezarom zawdzięczamy uprawne odmiany tego wspaniałego warzywa. Utrzymywali oni bowiem tzw. floty szparagowe, czyli specjalne oddziały, które przywoziły z obrzeży imperium najokazalsze pędy szparagów. W czasach nam bliższych uwielbiała je księżna Diana.

Wieloletnia zielona roślina z rodziny liliowatych zaliczana do jednych z najstarszych uprawnych warzyw na świecie. Tradycje jej uprawy sięgają 4500 lat. W Azji Mniejszej, Zachodniej Syberii, Afryce Północnej i Europie szparagi rosną w stanie dzikim. Najpopularniejsze były w rejonie Morza Śródziemnego, szczególnie cenili je starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie. Do Francji dotarły około 1469 roku, potem do Anglii, Niemiec, Hiszpanii, Belgii, i - na przełomie XVIII wieku - do Polski. Znaczny rozwój uprawy tego cennego warzywa datuje się od XIX wieku. Obecnie uprawia się je prawie we wszystkich krajach świata. Największymi producentami szparagów są: Włochy, Holandia, Japonia, Tajwan i Stany Zjednoczone.

W Polsce szparagi produkowane są przede wszystkim z myślą o sprzedaży na rynkach zagranicznych. Według oficjalnych statystyk, ostatnio eksportujemy ich (głównie do Niemiec) 1200-1500 ton rocznie. Do tego należy doliczyć towar nieewidencjonowany, sprzedawany na targowiskach przygranicznych i na stoiskach przy drogach wylotowych z Polski na Zachód.

Bywają białe, zielone lub z odrobiną fioletu. Szparagarnie są skoncentrowane w zachodniej części Polski. Wynika to z tradycji i jest uzasadnione bliskością Niemiec ? naszego największego rynku zbytu. Ostatnio plantacje zakłada się także w innych rejonach kraju ? przykładowo w Lubelskiem, okolicach Warszawy czy Krakowa. Aby uzyskać dobre wyniki finansowe w produkcji szparagów, najważniejsze jest znalezienie stałego odbiorcy. Ma to szczególne znaczenie ze względu na nietrwałość części jadalnej ? wypustek (czyli młodych pędów). Bez schłodzenia utrzymują one świeżość nie dłużej niż jedną dobę, więc w tym czasie powinny zostać sprzedane i skonsumowane.

Szparagi to, niestety, warzywa łatwo psujące się, więc kupujmy je zdrowe i twarde do natychmiastowego użytku. Nie można ich przechowywać dłużej niż trzy dni i to w lodówce, najlepiej ustawione pionowo, w naczyniu wypełnionym niewielką ilością wody.

Przedmiotem uprawy są młode, mięsiste pędy, zwane wypustami, długości ok. 25 cm, charakteryzujące się specyficznym smakiem i aromatem oraz delikatną konsystencją. Najsmaczniejsze są górne części pędu. W Polsce uprawia się szparagi białe, we Francji i Włoszech - szparagi zielone, o intensywniejszym smaku. Szparagów zielonych nie trzeba obierać, co ma duże znaczenie, gdyż pod skórką jest najwięcej składników odżywczych, wśród których znajdują się m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, witaminy: B1, B2, B6, C; kwasy: nikotynowy, pantotenowy, foliowy, szczawiowy.

Podczas przygotowania do spożycia w miejscu, gdzie się szparagi zginają, łamiemy je, końcówki możemy użyć do ugotowania zupy szparagowej. Zawsze je obieramy, od główki w dół. Gotujemy około 6-10 minut na pionowo, najlepiej związane nitką w pęczek, w osolonej i odrobinę ocukrzonej wodzie. Podajemy je najczęściej ciepło polane masłem z bułeczką tartą lub sosem holenderskim.

Troszeczkę u nas niedoceniane szparagi zasłużyły sobie chyba na więcej uwagi z naszej strony. Cenione jako środek kojący nerwy i przeciwreumatyczne zyskały sobie wielu zwolenników w krajach zachodnich. Mają działanie przeczyszczające i moczopędne. Są lekkostrawne i niskokaloryczne, o czym powinny pamiętać panie odchudzające się.

Rodzaje szparagów

Jednym z głównych rodzajów szparagów jest szparag zielony. Jest to najpopularniejsza odmiana i często dostępna na rynku. Szparag zielony ma intensywny smak i jest idealny do gotowania na parze, pieczenia lub smażenia. Ma wiele zastosowań w kuchni i pasuje do wielu potraw, od sałatek po dania główne.

Inny rodzaj to szparag biały. Jest to szparag, który rośnie pod ziemią, co sprawia, że nie ma dostępu do światła słonecznego. Dlatego jego łodygi są białe zamiast zielone. Szparag biały ma delikatniejszy smak i teksturę niż jego zielony odpowiednik. Jest często ceniony za swoją subtelność i jest doskonałym dodatkiem do dań kuchni gourmet.

Istnieje także odmiana szparagów fioletowych. Szparagi fioletowe mają nie tylko piękny kolor, ale także wyjątkowy smak. Są delikatniejsze niż szparagi zielone, ale bardziej wyraziste niż białe. Ich niezwykły kolor sprawia, że są atrakcyjne zarówno w kuchni, jak i na talerzu.

Warto również wspomnieć o korzyściach zdrowotnych, jakie niosą ze sobą szparagi. Są one źródłem błonnika, witamin (zwłaszcza witaminy K, C, A i E) oraz minerałów, takich jak miedź i żelazo. Szparagi mają właściwości przeciwutleniające, wspierają trawienie i pomagają utrzymać zdrową skórę. Najbardziej popularne odmiany szparagi to Mary Washington, Argenteuil, Brunświcki.

Podsumowując, szparagi to wyjątkowe warzywo, które można cieszyć się w trzech różnych odmianach: zielonej, białej i fioletowej. Każda z tych odmian ma swoje wyjątkowe cechy smakowe i kulinarną wartość. Bez względu na wybór, szparagi są nie tylko smaczne, ale także zdrowe. Dlatego warto eksperymentować z nimi w kuchni i odkrywać nowe sposoby ich przyrządzania, aby cieszyć się ich wyjątkowym smakiem.